معرفی رشته مهندسی شهرسازی

توسعه شهر نشینی و رشد شهرها و شهر گرایی در سده اخیر ، روز به روز به مسایل شهری ابعاد جدیدتری بخشیده است . امروزه مراقبت و هدایت توسعه شهری و ساماندهی مناطق پیرامون شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار گشته است .

طی دهه های 1375 - 1335 تعداد شهرهای ایران سه برابر شده و پیش بینی می شود که در سال 1400شمسی این تعداد باز هم دو برابر گردد . تداوم این روند در آینده مراقبت و هدایت توسعه های شهری را در دستور کار قرار داده و بر تربیت نیروی انسانی آگاه و کار در سطوح مختلف شهرسازی تاکید می کند . باتوجه به این واقعیات ، حرفه شهرسازی در مقطع مهندسی به عنوان تخصصی میان رشته ای با تمام زمینه های علمی پایه ای و اصلی شهرسازی در تحصیلات دانشگاهی معنا می یابد. در این مقطع تقویت مهارت های فنی و کاربردی و همچنین آماده سازی زمینه برای دوره تخصصی کارشناسی ارشد شهرسازی و تربیت نیروی انسانی کارا در سطوح مختلف اجرایی کشور در دستور کار قرار می گیرد. آموزش در دوره مهندسی شهرسازی زمینه ای مناسب برای ساماندهی و هدایت توسعه و حفاظت و بهره وری از منابع موجود و بالقوه محیطی در نقاط شهری را فراهم می آورد . تاسیس این دوره ضمن تحول و ارتقاء کیفی آموزش تخصصی دوره ای کارشناسی ارشد شهرسازی دگرگونی کیفی در آموزش دوره های دکتری شهرسازی را نیز فراهم کرده و مایه توسعه فنی و علمی شهرسازی در جهت همگامی با رشد و تحول کشور خواهد گردید.

مهندسی شهرسازی عبارت از مجموعه آگاهی علمی ، فنی در سطح آموزش های عمومی حرفه شهرسازی است. دانش آموختگان این دوره قدرت اجرائی طرح سکونتگاه های شهری و یا در حال شهری شدن را در چارچوب آموزش های خود دارا بوده و آمادگی لازم را در تهیه طرح های شهری با گروهای تخصصی خواهند داشت

دوره مهندسی شهر سازی در پی تحقیق بخشیدن به موارد زیر است :

*  گسترش دانش و مهارت شهرسازی به منظور تربیت نیروی انسانی آگاه و کارا که بتواند در خدمت رشد و تحول همه جانبه کشور قرار گرفته و نظارت و مراقبت بر توسعه پایدار شهری بر اساس طرحهای مصوب را بر عهده گیرد .

*  تربیت مهندسانی که بتواند رابطه مناسب بین برنامه های اجتماعی - اقتصادی و توسعه ای را در اجرای طرح های شهری فراهم آورند و براجرای طرحها و برنامه های توسعه نظارت نموده و در ارتقاء کیفیت و کارآیی محیط های شهری موثر افتند .

*  زمینه های علمی و فنی دوره های تخصصی شهرسازی را تقویت کرده و کارشناسی ارشد گرایش برنامه ریزی شهری و طراحی شهری را به سوی حرفه ای تر شدن سوق دهند .

دور نمای شغلی:

شهرسازی در عین تخصصی بودن،دارای خصلت میان رشته ای است و با زمینه های گوناگون در سطوح روستایی،شهری و منطقه ای از یکسو و سطوح فنی و انسانی و محیطی از سوی دیگر در ارتباط می باشد.مهندسان شهرسازی می توانند در فرایند ساماندهی و بهبود فضاهای زیستی و محیط های زندگی نقش موثر داشته ، با ارائه طرح های مختلف در مدیریت طرح و برنامه ریزی و اجرای این فضاها مشارکت نمایند.این کارشناسان نسبت به آموخته های خود قادر به تهیه طرح و برنامه برای مناطق شهری و روستایی بوده،عملا در فرایند شهرسازی نقش و وظیفه حرفه ای خویش را ایفا خواهند کرد. این رشته ارتباط نزدیکی با برخی رشته های مهندسی به خصوص عمران،معماری،مکانیک(تاسیسات)و همچنین علوم اجتماعی،روانشناسی،جامعه شناسی،اقتصاد،جغرافیا و... دارد.

بازار کار:

این رشته هم اکنون در سطح جهانی دارای بازار کار فراوانی است و به علت نوپا بودن و همچنین به علت آن که دارای زمینه های کاری متفاوت و متنوعی است، هنوز بازار کار آن اشباع نشده است. به عنوان نمونه، کشور کانادا، بالاترین امتیاز را برای اشخاصی که دارای مدرک شهرسازی هستند، جهت مهاجرت و یا ادامه تحصیل، قائل است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که تا 5 سال پیش، این رشته تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود داشته است و به تازگی در مقطع کارشناسی نیز فعالیتهایی صورت گرفته است، بنابراین با بازار کار اشباع از نیروی کار مواجه نیستیم.

زمینه های کاری رشته شهرسازی بسیار متفاوت و متنوع است، در بخش دولتی، در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، شهرداریها، وزارت کشور، استانداریها و سایر ارگانهای وابسته به وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی و ........ و در بخش خصوصی، در شرکتهای مهندسین مشاور شهرسازی، معماری، برنامه ریزی منطقه ای و ........... . در ذیل به برخی از زمینه های کاری اشاره می شود:

1- تهیه طرحهای شهری و منطقه ای (جامع، تفصیلی، ساختاری، شهرستان، هادی و ........)

2- مشاوره در امور شهری و منطقه ای به مدیران و مسئولان رده بالا

3- فعالیت در استانداریها

4- فعالیت در وزارتخانه های مربوطه (مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، کشور و ........)

5- نظارت بر ساختمانهایی با ارتفاع بیش از 8 طبقه بر طبق قانون

6- انجام پروژه های محوطه سازی

7- برنامه ریزی و طراحی شهرکهای گوناگون (مسکونی، صنعتی، تجاری و ........)

8- برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید

9- مکان یابی عناصر و کاربریهای گوناگون شهری

10- توانایی راه اندازی و استفاده از سیستم GIS

11- فعالیت گروهی با سایر تخصصها در پروژه های گوناگون

12- فعالیت در مشاوران خصوصی و نیمه خصوصی شهرسازی، معماری، راه و ساختمان، طراحی شهری، برنامه ریزی منطقه ای و ............

13- تدریس دانشگاهی (که امروزه به علت افزایش تعداد دانشگاهها و پذیرفته شدگان در این رشته، به شدت با کمبود استاد مواجه هستیم)

14- استفاده از تخصص مقطع کارشناسی و این رشته بصورت توام و در نتیجه افزایش کارآیی و تاثیرگذاری (همانند استفاده مشترک از رشته عمران و شهرسازی که می تواند علاوه بر مسائل سازه و عمرانی، زمینه کاری در مباحثی همچون، مطالعه طرحهای بالادست، محوطه سازی، مسائل طراحی و .......... را فراهم آورد)

15- و .............

ادامه تحصیل:

زمینه ادامه تحصیلات در مقطع دکتری در این رشته، چه در خارج و چه در داخل و بویژه بورسیه از سازمانهای گوناگون وجود دارد. لازم به ذکر است که رشته شهرسازی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در ایران دانشجو می پذیرد. در مقطع کارشناسی، نخستین گروه از دانشجویان رشته شهرسازی در سال 1382 فارغ التحصیل شدند. ولی در مقطع کارشناسی ارشد، این رشته از سابقه طولانی برخوردار است و در مقطع دکترا نیز تعدادی از دانشگاه های کشور شروع به فعالیت کرده اند و دانشجویانی نیز فارغ التحصیل شده اند.ما در بخش تحصیلات تکمیلی به بیان گرایشها و منابع مطالعاتی این رشته پرداخته ایم.

توان مندی ها و ویژگی های لازم:

دانشجوی رشته ی شهرسازی باید اطلاعات عمومی خوبی داشته باشد و در دانشگاه نیز به این اطلاعات عمق و وسعت بیشتری ببخشد. رشته ی شهرسازی نیاز به مطالعه ی زیاد، کارهای فیزیکی گسترده و برداشت های میدانی بسیاری دارد و به همین دلیل دانشجو باید وقت زیادی را به آن اختصاص دهد. هم چنین باید قدرت تحلیل بالایی داشته و در طراحی زبردست باشد. به خصوص دانشجویان رشته ی کارشناسی ارشد طراحی شهری که باید در طراحی توانا باشند. برای همین در آزمون کارشناسی ارشد این رشته، امتحان طراحی گرفته می شود. دانشجوی این رشته باید با طراحی و مفاهیم هنری مثل روان شناسی رنگ ها آشنا باشد و در عین حال به مفاهیم تکنیکی و اصول فنی کار مثل نقشه برداری، رسم فنی، پرسپکتیو، هندسه ی فضایی ، مدل سازی، ریاضی و مسایل انسانی و علاقه مند باشد و بداند که در طی تحصیل باید کارهای تحقیقاتی و عملی بسیاری انجام دهد.

در سطح کارشناسی از دانشجوی شهرسازی انتظار می رود که دید هندسی و درک فضا داشته باشد و بتواند در طراحی، فضا را به صورت دوبعدی و سه بعدی تصویر کند. هم چنین باید در ریاضیات به ویژه آمار مسلط باشد چون جمع آوری و تحلیل اطلاعات تحقیقات این رشته، نیاز به آمار و تحلیل آماری دارد و در نهایت تسلط به زبان انگلیسی و آشنایی با کامپیوتر در دنیای امروز عامل مهمی در موفقیت یک دانشجو است.

چرا مهندسی شهرسازی را انتخاب می کنیم؟

1- چون ترکیبی از ریاضیات ، هنر و علوم محیطی است.

2- چون هیچ فارغ التحصیل مهندسی شهرسازی به دنبال کار نمی گردد.

3- چون امکان گرفتن بورس تحصیلی برای اعزام به خارج از کشور وجود دارد.

4- چون امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد.

5- چون در دانشگاه شیراز در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارایه می شود.

6- چون باعث رشد خلاقیت ، نوآوری و مهارت فردی و گروهی می شود.

7- .................